Wat zegt een impasse (vastgelopen hulpverleningsproces/therapieproces) over jou als professional? In mijn trainingen over systeemgericht werken zeg ik altijd dat wanneer je in een impasse terechtkomt, er vaak meer aan de hand is dan op het eerste gezicht lijkt. Een impasse is niet alleen een verstoring van de werkrelatie, maar vaak een signaal van diepere dynamieken die zich afspelen, zowel bij de cliënt als bij de hulpverlener.

Er zijn meestal minimaal vier dingen aan de hand in een impasse:

1. Je bent in de vacature van de cliënt of het cliëntsysteem terechtgekomen. Je voert eigenlijk hun opdracht uit in plaats van je eigen professionele koers te varen.
2. Je bent vastgelopen in een niet-werkend patroon. Je komt steeds weer in dezelfde dynamiek terecht zonder vooruitgang te boeken.
3. De werkrelatie is verstoord, zoals ik in een vorig artikel aangaf. De vertrouwensbasis of de effectieve samenwerking tussen jou en de cliënt is beschadigd.
4. Je bent gestuit op een niet-toegestaan deel van jezelf en waarschijnlijk ook van je cliënten. Dit is misschien wel het meest complexe: een deel van jou dat je in je werk niet toestaat, omdat je dat van jezelf niet mag zijn.

Niet-toegestane delen: De onzichtbare barrière
Wat zijn die niet-toegestane delen eigenlijk? Het gaat hier om die delen van jezelf die je ooit hebt geleerd te onderdrukken, vaak door oude boodschappen uit je verleden. Misschien heb je ooit geleerd dat het niet gepast is om boos te worden, om jezelf op de voorgrond te plaatsen, of – zoals een hulpverlener die ik laatst sprak – om een “wijsneus” te zijn. Dat was haar oude boodschap, waardoor de adviezen die ze in een impasse kreeg, zoals “je moet je meer uitspreken,” voor haar bijna onmogelijk uit te voeren waren. Door dat niet-toegestane deel in haarzelf kon ze simpelweg niet de tips van collega’s opvolgen. Ze mocht dat van zichzelf niet doen.

En dit is waar het vastlopen in een impasse extra ingewikkeld wordt. De adviezen die je krijgt – vaak goedbedoeld – raken precies aan die niet-toegestane delen. Ze vragen je om iets te doen wat je onbewust hebt geleerd niet te mogen zijn.

De paradox van niet-toegestane delen
Het wonderlijke aan niet-toegestane delen is de paradox die ermee gepaard gaat: het toestaan dat iets een niet-toegestaan deel is, kan al lucht geven. Het erkennen van die delen en het inzicht dat deze delen je werk beïnvloeden, biedt ruimte om ze beter te begrijpen en uiteindelijk toe te laten.

In impasses is het daarom van cruciaal belang om niet alleen te kijken naar het patroon in de werkrelatie of de dynamiek met de cliënt, maar ook naar jezelf. Welke delen van jezelf laat je niet toe? Welke interne dialogen houden je tegen? Als je vastzit, moet je stil durven staan bij wat je tegenhoudt in jezelf. En dit is waar supervisie en intervisie een grote rol kunnen spelen.

Intervisie en supervisie: Ruimte voor jezelf
In intervisie en supervisie zie ik vaak dat er veel adviezen worden uitgedeeld wanneer iemand vastzit in een impasse. Collega’s delen praktische tips en oplossingen, maar de vraag naar de innerlijke dialoog en niet-toegestane delen blijft vaak onderbelicht. Dit is een gemiste kans. Wanneer je juist stilstaat bij die interne barrières en niet-toegestane delen, krijgt het werken in de impasse veel meer verdieping en kan er echte verandering plaatsvinden. Dat begint bijna altijd met het accepteren van wat niet toegestaan is. Mag je het ook niet durven? En wat betekent dat dan voor je werken met deze cliënt(en)?

Trainingen over werken in een impasse en intervisie
Wil je leren hoe je impasses kunt doorbreken en effectief kunt omgaan met je eigen niet-toegestane delen? Bij het Kempler Instituut bieden we een eendaagse in-company trainingaan waarin je leert werken met impasses. Daarnaast bieden we de training Ervaringsgerichte en procesgerichte intervisie aan, waarin je leert hoe je in intervisie kunt stilstaan bij je innerlijke dialoog en niet-toegestane delen.

Neem gerust contact met ons op wanneer je vragen hebt over deze trainingen en om je team op een dieper niveau te laten groeien! Bekijk de website voor meer informatie.