En vandaag stel ik deze vraag bewust aan jou. Netflixen of toch iets anders?
En ik ben oprecht benieuwd naar je mening en reactie!
In het najaar 2023 verscheen onze bureauklapper “Hoe zat het ook alweer? Over systemen en interacties.” En misschien heb je hem inmiddels al wel op je bureau staan. Maar misschien hoor je er vandaag voor het eerst over. Dan kun je hem binnen een paar dagen op je bureau hebben staan. Bestellen kan via https://www.kempler-instituut.nl/product/bureauklapper-hoe-zat-het-ook-al-weer/
Het was vorig jaar februari. Ik gaf les bij onze zusteropleiding de PPP. Samen met een oud-student van het Kempler, Henriëtte Treurniet, waarvan ik toevallig wist dat ze prachtig kan tekenen. Tijdens de training vroeg ik haar “kun je dit niet even tekenen” waarop ze reageerde met “veel van ons materiaal zou eigenlijk simpel uitgelegd moeten worden via tekeningen…” Een kop koffie later was het idee geboren en enkele maanden later was de bureauklapper daar. Een handzaam boekje met “plaatjes & praatjes”. En eerlijk is eerlijk, Henriëtte en ik zijn er heel trots op!
Dit boekje is een samenvatting van de basistraining “systeemgericht werken” die ik in veel organisaties heb mogen en nog hoop te gaan verzorgen. Maar onze (oud)-studenten zullen veel van de theorie van de eerste twee jaar van de opleiding erin terugvinden.
Nu terug naar het Netflixen, want wat heeft Netflixen met dit hele verhaal te maken?
In het boekje beschrijf ik de houding van de professional. Een houding die ik de Netflixhouding ben gaan noemen. Een vondst waar ikzelf heel blij mee ben, maar die bij andere collega’s ook vragen oproept omdat het suggereert dat je niets doet.
Dus toen het boekje verscheen, was dit ook het enige waar “commentaar” op kwam. Kan die Netflixhouding er niet uit? Je kunt je voorstellen dat dat een beetje pijn doet. Iets met “kill your darlings”. Maar hé, ik ben bereid om de Netflixhouding ter discussie te stellen.
Maar eerst maar eens een uitleg van hoe ik bij die term kom en waarom ik het nog steeds een passende term vind. En daarna is het aan jullie!
Wat mij in mijn jaren als trainer is opgevallen, is dat zoveel professionals op het puntje van hun stoel zitten en geneigd zijn zich over verantwoordelijk te voelen. Hoe ze al in actie zijn nog voor ze de vraag beantwoord hebben of ze wel in actie moeten komen. Hoe verantwoordelijk ze zich voelen voor een oplossing en verandering.
Wat ik een van de belangrijkste lessen van mijn opleiding bij Kempler vind is durven uitzoomen. Niet hoeven oplossen, maar durven kijken naar wat de persoon, het stel, het systeem doet. En mezelf de vraag stellen “wat werkt hier niet?”
Kempler zei jaren terug al “Als je goed kijkt dan ontvouwt zich het gezinsdrama in de eerste vijf minuten van het gesprek.”
Zinker liet stellen en gezinnen eerst maar eens vijf á tien minuten met elkaar waarna hij ze vertelde wat hij gezien had en voorstelde wat er anders kon.
Professionele hulpverlening is durven kijken, niet meteen in actie komen, achteroverleunen en kijken. Wat doen ze? Wat zijn de patronen? Wat werkt er niet? En dan in actie komen.
Als trainer zoek ik dan naar metaforen en beelden. Manieren om wat ik mijn groep wil leren te laten beklijven. En opeens zag ik mezelf zitten, op de bank met een nieuwe Netflix-serie.
Ik zag mezelf zitten, de serie begint en ik kijk. Ik heb mijn eerste indrukken, mijn eerste reacties. Bevalt het me? Word ik er warm van of haak ik af? Als het me niet bevalt, kijk ik toch even door. Maar als het me langer niet bevalt grijp ik in. Kies een andere serie.
En die metafoor, die past voor mij bij mijn werk als professional. Ik nodig het stel, het gezin uit om te praten. En ik kijk, ik ervaar, ik let op wat er gebeurt. Als het me bevalt doe ik niets, maar als het me niet bevalt grijp ik in. Soms geef ik het nog even tijd. Soms grijp ik eerder in.
Deze week viel het me nog op. De duimpjes bij Netflix. Vind ik de serie leuk? Wil ik er meer van zien? En ja, dat doe ik als therapeut ook. Wat me bevalt krijgt een duimpje, en wat me niet bevalt? Daar grijp ik op in!
Ach, ik weet dat het een metafoor is met gebreken. Maar het doel is een beeld te schetsen die bij mensen blijft hangen.
Nu weet ik ook wel dat hiervoor ook andere woorden en uitdrukkingen te vinden zijn. Binnen hulpverlenersland circuleren uitdrukkingen als:
- een niet wetende houding hebben
- oordeelloos kijken
- op je handen zitten
Ik wilde graag iets nieuws toevoegen. Iets dat blijft hangen. Vandaar de Netflix-houding. Dat is gelukt. Studenten hebben het vaak over de Netflix-houding. En ook bij deelnemers van mijn trainingen blijft de term hangen.
Maar het risico van de term is dat studenten en deelnemers van trainingen de term verkeerd interpreteren en denken dat het betekent dat je vooral achteroverleunt en passief bent. En juist dat is waar wij bij Kempler niet voor staan! Nee, wij geloven ook in een proactieve professional. De term kan ook iets afstandelijks en ongeïnteresseerds suggereren, alsof het maar een serie is waar je naar kijkt. En als het je niet bevalt dan zap je weg. En ook dat is niet waar we bij Kempler voor staan. Wij gaan juist voor maximale betrokkenheid en een persoonlijke houding. Dus wellicht dat de term Netflixhouding ongewenste bijeffecten heeft.
Die passiviteit is overigens totaal niet wat ik beoogd heb met de term. Onderaan deze nieuwsbrief vind je de volledige beschrijving zoals die in de bureauklapper staat.
Terug naar de vraag: Netflixen of toch iets anders? Die vraag leg ik aan jullie voor.
Misschien ben je door mij besmet met deze term en ben je er enthousiast over. Misschien heb je de term van mij geleerd, maar heb je zo je twijfels en bezwaren.. Misschien hoor je de term voor het eerst. Wat jet ook is, laat de metafoor nog eens op je inwerken en laat me weten wat je ervan vindt! Waarom ben je enthousiast, waarom niet, wat zijn de pro’s en contra’s?
En…
Misschien heb je wel een veel betere metafoor. Ik ben heel benieuwd naar jullie ideeën en gedachten. Ook ik ben bereid mijn “Darling” te “killen” als ik een metafoor vind die beter past. En wie weet staat jouw metafoor dan wel in de nieuwe versie van de bureauklapper.
Wij sturen als bedankje een gesigneerd (en dus exclusief) exemplaar van de huidige klapper aan je op als jij de vervanger weet te verzinnen!
Het effect daarvan is dan wel dat de huidige uitgave een collectorsitem wordt, dus wees er snel bij om jouw exemplaar te bemachtigen!
Met creatieve groet,
Ferdinand
ps. Hierbij de beschrijving zoals deze in de bureauklapper staat
De Netflixhouding
Een van de manieren om uit de vacature te blijven is wat ik noem de Netflixhouding. Dit is de houding die de professional aanneemt om in een (systeemgesprek) goed te observeren wat er gebeurt. Het haalt de professional uit de inhoud (het beroep om het probleem op te lossen) en richt zich op de patronen en op wat niet werkt. Daarbij let hij op de volgende vragen:
Wat roept het verhaal van de cliënt(en) bij m op (emoties, reacties, beelden)?
Wat vertelt dit me al over het patroon dat niet werkt?
Wat is het symptoom (de klacht)?
Wat is de vacature (welk beroep doen ze op mij)?
Wat is het patroon (als moeder …, dan doet zoon …, dan doet moeder …?)
Wat werkt er niet?
Wat zou wie in de interactie kunnen veranderen om tot een beter contact te komen?
