Verkeerd verbonden

door Olga Zijtvelt

In mijn vorige blog vertelde ik wat openheid en kwetsbaarheid van de hulpverlener voor mij persoonlijk heeft betekend. Ervaringsdeskundigheid van hulpverleners kan in mijn ogen heel veel waardevols bijdragen. Daar hebben we niet perse ervaringsdeskundigen voor nodig. In deze blog laat ik zien hoe dat tot verbinding leidt.

Onderling, op de werkvloer, heel normaal

Door het schrijven over het onderwerp inzetten van eigen ervaringsdeskundigheid van de hulpverlener, is er iets wat mij nog bezig houdt. Namelijk dat het idee van het inzetten van eigen ervaring NIET NIEUW is! Het werkt vet goed en toch zijn er niet massa’s hulpverleners die hun eigen ervaring inzetten. Terwijl ik weet dat ze er zijn ;)! Onderling op de werkvloer wordt er namelijk wel gesproken over eigen ervaringen van vastzitten, pijn en kwetsbaarheid. Maar de verbinding leggen om hier ook open over te zijn richting cliënten wordt toch niet gauw gemaakt. Waarschijnlijk omdat er een soort ongeschreven norm bestaat dat je het zelf wel op een rijtje moet hebben om anderen te kunnen helpen. Maar ‘op een rijtje’ betekent in de praktijk vaak helemaal niet dat je nou zo goed in balans bent. Op een rijtje betekent meestal dat je goed bent in je sterk houden. Dat je eigenlijk een soort van tegenpool bent van je cliënten. Zij zijn kwetsbaar dus jij bent krachtig. En daarmee wordt de ongelijkheid en de buitensluiting groter.

De cliënt is de kracht van contact verloren

Toen ik zo hierover zat na te denken dacht ik dat is waarschijnlijk ook de aantrekkingskracht tussen cliënten en hulpverleners. De cliënt is het contact met zijn kracht verloren en vindt die bij de hulpverlener. De hulpverlener is het contact met zijn kwetsbaarheid verloren en vindt die bij de cliënt. Alleen is er een dynamiek van ongelijkwaardigheid omdat contact met kracht als ‘beter’ wordt ervaren dan contact met kwetsbaar zijn.
Dus om die aantrekkingskracht een beetje te temperen hebben we de zogeheten professionele afstand bedacht. Om onszelf te beschermen om niet te betrokken te raken. Maar jammer genoeg hoor ik vaak dat juist professionele afstand bij cliënten het gevoel van falen en niet voor vol te worden aangezien groter maakt. Dat is waar ikzelf ook het meest bang voor was in de tijd dat ik klachten had. Niet de klachten beangstigden mij het meest, maar de gevolgen van sociale uitsluiting deden mij totaal in paniek raken. Als ik dat zo schrijf denk ik aan een zin uit een gedicht van Vasalis:

En niet het snijden doet zo’n pijn, maar het afgesneden zijn.

Vasalis

Gezonde verbinding

Wat dus nodig is, is een gezonde verbinding. En voor die gezonde verbinding is nodig dat die hulpverlener zelf in balans is, dus zijn eigen + en – pool (kracht en kwetsbaarheid) goed ontwikkelt heeft. Dan is het niet zo moeilijk meer om te verbinden en om los te laten als het proces daarom vraagt.
Ik ben dan ook heel erg blij dat er steeds meer ervaringsdeskundigen binnen worden gehaald in ons vakgebied. Deze mensen hebben namelijk, als je het mij vraagt, hun polen van kracht en kwetsbaarheid best wel goed op orde. Zij kennen zichzelf goed en weten dat ze zelf de kracht hebben gehad om op te staan, maar dat ze ook rekening moeten houden met hun kwetsbaarheid (omdat ze nooit meer terug willen naar de tijd dat ze afgesneden waren) .

Kwetsbaarheid is taboe?

Jammer genoeg zie ik ook dat deze ervaringsdeskundigen soms verzuipen in de cultuur die er nog steeds heerst in de zorg. Namelijk één waar een taboe ligt op kwetsbaar zijn in je werk. Met beetje pech past de ervaringsdeskundige zich aan en zit ie straks ziek thuis omdat ie vergat dat zijn kwetsbaarheid zijn kracht is! En dat ie dus JUIST een noodzakelijk ingrediënt in huis heeft binnen de hulpverlening. Ik zou dus zo graag zien dat er ook meer hulpverleners uit de kast komen. Dat het verschil minder groot wordt tussen hulpvrager en aanbieder en dat wij niet meer zo bang zijn om ons ECHT te laten zien.

Dus ik heb hoop! Hoop dat er steeds meer een beweging komt waarin het open zijn over je eigen gekte als hulpverlener heel normaal is. Dat wordt gezien als waardevolle ervaringskennis. Waarin schaamte minder de baas is en hulpvrager en aanbieder meer verbinding kunnen maken met hun eigen kracht EN kwetsbaarheid!
Dus vraag je eens af in je eerstvolgende gesprek; wat heb ik van deze cliënt te leren i.p.v. wat heeft deze cliënt te leren?

Voel je een verlangen naar meer kwetsbaarheid verbonden met kracht? Neem contact met ons op. Wij maken workshops en training en op maat!

Geef een reactie